Βομβίνοι gr: Υπογένος Psithyrus

Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2008

Υπογένος Psithyrus

Αξιοσημείωτο είναι το υπογένος Psithyrus Lepeletier, 1832 το οποίο αποτελούσε έως πρόσφατα ανεξάρτητο γένος με 30 είδη (οφείλει την ονομασία του στην ελληνική λέξη ψίθυρος, γιατί κατά την πτήση του παράγεται πιο απαλός ήχος σαν ψίθυρος). Σε αυτό το υπογένος ανήκουν οι βομβίνοι κούκοι που αποτελούν κοινωνικά παράσιτα άλλων βομβίνων. Δηλαδή οι Psithyrus (= ψίθυρους) δεν κατασκευάζουν δική τους φωλιά αλλά παρασιτούν τις φωλιές που κατασκευάζουν άλλα είδη βομβίνων.

Τα συζευγμένα θηλυκά, οι βασίλισσες των βομβίνων κούκων, βγαίνουν από το χειμερινό τους λήθαργο πιο αργά απ’ ό,τι οι υπόλοιποι αληθινοί βομβίνοι του γένους Bombus spp. και αφού περιηγηθούν στην ύπαιθρο για λίγες μέρες, αρχίζουν να ανιχνεύουν για αποικίες - φωλιές που ήδη έχουν αρχίσει να δημιουργούν οι αληθινοί βομβίνοι και ειδικότερα για τις φωλιές του είδους του Bombus με το οποίο μοιάζουν περισσότερο. Όταν μια βασίλισσα Psithyrus βρει μια φωλιά, εισέρχεται σε αυτήν και κρύβεται. Μετά μία - δύο μέρες, βγαίνει από την κρύπτη της και αναζητεί τη βασίλισσα - ιδρύτρια της φωλιάς, με την οποία μάχεται για να κυριεύσει τη φωλιά. Εάν επικρατήσει τελικά στη φωλιά η βασίλισσα Psithyrus, που δεν είναι σπάνια περίπτωση, αναλαμβάνει το ρόλο της βασίλισσας και αρχίζει να γεννάει δικά της αυγά. Οι εργάτριες Bombus φέρονται φυσιολογικά στη νέα τους βασίλισσα και περιποιούνται τα αυγά της σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Από το γόνο της Psithyrus δεν παράγονται εργάτριες αλλά μονάχα βασίλισσες και κηφήνες με αποτέλεσμα η αποικία να αρχίσει να φθίνει. Προς το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου, οι νέες βασίλισσες Psithyrus θα φύγουν από τη φωλιά και αφού συζευχθούν ψάχνουν, όπως και όλες οι νέες βασίλισσες του γένους Bombus, να βρουν κατάλληλο μέρος για το χειμερινό τους λήθαργο. Όλα τα άλλα μέλη της φωλιάς, μαζί και η παλιά βασίλισσα, χάνονται πριν το χειμώνα.

Στις φωτογραφίες δύο είδη παρασιτικών βομβίνων που συναντούνται στην χώρα μας