Οι βομβίνοι πειρατές των... κυψελών

Από μελισσοκομικής άποψης έχει παρατηρηθεί σε αρκετές περιοχές της χώρας μας το φαινόμενο της «λεηλασίας» μελισσοκυψελών από βομβίνους. Οι βομβίνοι προσελκύονται ίσως από το άρωμα του μελιού και επιχειρούν να μπουν μέσα στη κυψέλη. Συνήθως γίνονται αντιληπτοί από τους φρουρούς και διώκονται, οπότε δοκιμάζουν ξανά την τύχη τους σε διπλανά μελίσσια. Εάν καταφέρουν να μπουν στην κυψέλη, αρχίζουν να καταναλώνουν μέλι έως ότου τους διώξουν οι μέλισσες. Κατά την προσπάθεια τους να πάρουν το μέλι μέσα από τα κελιά της κηρήθρας τρίβουν το κερί γιατί μάλλον δεν φτάνουν εύκολα το πάτο του κελιού λόγω του όγκου τους. Τις περισσότερες φορές όμως εντοπίζονται αμέσως από τις μέλισσες και διώκονται πριν προλάβουν να βρουν το μέλι. Οι πιο τυχεροί βομβίνοι ίσως να μπουν σε μελίσσι με μικρό πληθυσμό και να λεηλατήσουν κάποιο εκτεθειμένο πλαίσιο με μέλι. Σπάνια οι βομβίνοι εμπλέκονται με τις μέλισσες της κυψέλης και γενικά προτιμούν την φυγή. Προσωπικά δεν έχω δει βομβίνο να μάχεται με μέλισσα και ίσως πολλοί να συγχέουν τους βομβίνους με άλλα υμενόπτερα όπως ορισμένα είδη σφηκών. Μαρτυρίες ότι βομβίνοι προσπάθησαν να μπουν σε κυψέλη είναι οι νεκροί βομβίνοι που βρίσκουμε μπροστά ή μέσα σε αυτή, χωρίς όμως αυτοί να μπορούν να αποτελέσουν και απόδειξη ότι λεηλατήθηκε μέλι. Γενικά οι αρνητικές επιπτώσεις προς το μελίσσι θεωρούνται ασήμαντες και ίσως αμελητέες εάν συγκριθούν με την ζημιά από άλλα έντομα όπως π.χ. τις σφήκες ή και τις ίδιες τις μέλισσες από διπλανά μελίσσια. Στην χώρα μας παρατηρήθηκε ότι οι βομβίνοι προσπαθούν να μπουν σε κυψέλες συνήθως κατά περιόδους που δεν βρίσκουν τροφή. Δηλαδή για τις θερμές και νησιωτικές περιοχές κατά τη διάρκεια του χειμώνα ή και όταν επικρατεί μεγάλη ξηρασία το καλοκαίρι, ενώ για τις ηπειρωτικές και βόρειες περιοχές μετά ή και πριν τη χειμέρια διάπαυση του εντόμου. Επίσης μερικές φορές πλησιάζουν κατά την τροφοδοσία των μελισσών με σιρόπι. Το ενδιαφέρον στο παραπάνω φαινόμενο εστιάζεται κυρίως στους βιολογικούς και οικολογικούς παραμέτρους του. Κύρια ερωτήματα είναι π.χ. πια είδη βομβίνων προσπαθούν να μπουν σε κυψέλες, πότε και κάτω από πιες περιβαλλοντικές συνθήκες κλπ. Οι μελισσοκόμοι βέβαια δεν πρέπει να ανησυχούν για το εάν βομβίνοι λεηλατούν ή όχι τα μελίσσια τους αφού αυτό μπορεί να θεωρηθεί και ως φυσικό βιολογικό φαινόμενο που συνέβαινε πάντα αλλά περνούσε απαρατήρητο. Μπορούν όμως να περιορίσουν το άνοιγμα της εισόδου της κυψέλης ώστε να μη χωρούν εύκολα οι βομβίνοι, που είναι πιο μεγαλόσωμοι από τις μέλισσες. Πρέπει να τονιστεί ότι δεν πρέπει να ενοχλούνται ή να σκοτώνονται οι βομβίνοι που πλησιάζουν τις κυψέλες. Σίγουρο είναι ότι δεν ενοχλούν όλοι οι βομβίνοι τις μέλισσες και πως αυτοί που τις ενοχλούν δεν επιστρατεύουν άλλους. Αντίθετα πιστεύω πως πρέπει να προστατεύονται στο φυσικό τους περιβάλλον, κυρίως από εμάς τους μελισσοκόμους, γιατί διατηρώντας ζωντανή την Ελληνική χλωρίδα προσφέρουν πολλά στην μελισσοκομία . Οπότε ίσως που και που να τους αξίζει ένα πειρατικό γεύμα μελιού ως ανταμοιβή. Σημείωση: η παρούσα ανάρτηση είναι τμήμα κειμένου που δημοσιεύθηκε το 1997 στη Μελισσοκομική Επιθεώρηση 11(3):141-142 όπου μπορεί να βρεθεί το πλήρες άρθρο ή εδώ