Η ιστορία ενός Blog... του “Greek Bumble Bees”

Κάποια πράγματα έχουν αρχή, μέση και τέλος.... ευτυχείς όποιος τα βιώσει αυτά για ένα δημιούργημα του και στο τέλος της διαδρομής αισθάνεται περήφανος. Κάπως έτσι αισθάνομαι για το "“Greek Bumble Bees”, ένα άλλο blog μου λιγότερο γνωστό στους Έλληνες φίλους μου.

Η ιστορία του είναι η εξής...

Το 2005 άρχισαν να πρώτα blog στην Google με ουσιαστική λειτουργία beta το 2006. Έτσι άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα ελληνόφωνα blog....  ένα από αυτά και το παρόν "Βομβίνοι gr" (Δεκέμβριος 2006). Παράλληλα με την δημιουργία του “Βομβίνοι gr”, άρχισα και ένα δεύτερο blog σχετικά με τους βομβίνους της χώρας μας στα αγγλικά, το “Greek Bumble Bees” το οποίο έκανε το ντεμπούτο του λίγους μήνες αργότερα (Μάρτιος 2007). Το υλικό που προόριζα για εκεί μετά από συζητήσεις με άλλους ερευνητές του χώρου θεωρήθηκε ως πιο σωστό να δημοσιευθεί πρώτα σε περιοδικά και μετά να βγει στο internet… και κάπως έτσι έγινε αποδυναμώνοντας αρκετά την αρχική μου ιδέα για το πως ήθελα το “Greek Bumble Bees”.

Με τη παράλληλη ενασχόληση μου όμως και με άλλα project, αδίκησα το “Greek Bumble Bees” που στην ουσία έμεινε κενό από αναρτήσεις για μεγάλα διαστήματα. Κάτι σαν το παραμελημένο παιδί που όλο ψάχνεις χρόνο για να ασχοληθείς μαζί του μπας και επανορθώσεις.

Η κατάσταση αυτή με προβλημάτισε και το 2012 για περίπου ένα χρόνο δούλευα διάφορες ιδέες και κάποια στιγμή κατέληξα σε κάτι που ακόμα δεν υπήρχε πουθενά!

Η νέα μου ιδέα η οποία βγήκε στην αέρα τελικά μέσα στο 2013 μετά από πλήρη “ανακαίνιση” του “Greek Bumble Bees” το οποίο μετονομάστηκε σε “BumbleBeeS”. Ένα καθαρά αγγλόφωνο blog, που αν και συνέχιζε πάνω στην αρχική ιδέα για πληροφορίες σχετικά με τους δικούς μας βομβίνους, η θεματολογία του πλέον επεκτάθηκε ώστε να περιλαμβάνει διεθνή υλικό και βασικά από δημοσιευμένες έρευνες σχετικές με βομβίνους. Σχετικά γρήγορα το νέο και οριστικό όνομα του blog έγινε "The Bumble Bee Blog".

Η αρχή ήταν πολύ καλή για το “The Bumble Bee Blog”... αλλά σύντομα διαπίστωσα ότι με έπαιρνε πολύ χρόνο για να φτιάξω τις αναρτήσεις. Οι ενδιαφέρουσες ειδήσεις ήταν περιορισμένες και απαιτούσαν πολύ ψάξιμο και όταν τελικά τις δημοσίευα ήταν αυτό που λέμε "κατόπιν εορτής". Μετά από λίγα χρόνια αναπτύχθηκαν άλλες πηγές, πολύ οργανωμένες, για τις δημοσιευμένες εργασίες. Αυτές υπάρχουν και σήμερα, όπως π.χ. ResearchGate, Academia.edu κλπ. Οπότε με το ένα και με το άλλο μέσα σε λίγα χρόνια “The Bumble Bee Blog” ολοκλήρωσε και αυτό τον κύκλο του.

Ελπίζω μέσα από τις αναρτήσεις στο “The Bumble Bee Blog” να μπόρεσα να αποδώσω πως βλέπει ο κόσμος τις θαυμάσιες αυτές μέλισσες μέσα από την επιστήμη, την τοπική κουλτούρα και την ζωή γενικότερα....

και γράφω "να μπόρεσα" γιατί από τον Μάιο του 2021 θα κλείσω το blog. Μην ανησυχείτε όμως, όλες οι ενδιαφέρουσες πληροφορίες μεταφέρθηκαν σε άλλους ιστοχώρους και φυσικά πολλές θα μεταφερθούν και εδώ...

γιατί το "Βομβίνοι gr" συνεχίζει και υπάρχει με αναρτήσεις στην γλώσσα μας εδώ και 16 χρόνια!!!

Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους σας,

Γιάννης Αναγνωστόπουλος (a.k.a. lingistis)

σημ. για όσους θέλουν μπορούν να δουν το “The Bumble Bee Blog” εδώ για όσο διάστημα είναι ακόμα ενεργό.

 

#77381

Η "ομάδα" terrestris!!! Αναγνώριση βομβίνων 1.

Υπάρχουν κάποια είδη βομβίνων που μοιάζουν μεταξύ τους. Υπάρχουν όμως και κάποια που μοιάζουν πάρα, μα πάρα πολύ μεταξύ τους, σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε! Θα αναφερθώ σε αυτά τα είδη γιατί παρουσιάζουν ένα επίκαιρο ενδιαφέρον.

Με τις σύγχρονες συσκευές κινητών να είναι εξοπλισμένες με πολύ καλές φωτογραφικές μηχανές, συναντώ συχνά πλέον καταπληκτικές φωτογραφίες βομβίνων από την ύπαιθρο μας στα κοινωνικά δίκτυα. Οι περισσότερες είναι από την "ομάδα terrestris". Τι είναι όμως αυτή η «ομάδα»; Είναι μια ομάδα βομβίνων που για την Ελλάδα περιλαμβάνει τρία είδη, Bombus terrestris, B. ctyptarum και B. lucorum. Σε πιο βόρειες χώρες μπορεί να διαφοροποιείτε η ομάδα, π.χ. στην Μεγάλη Βρετανία περιέχει και το B. magnus και είναι γνωστή ως «Bombus lucorum-complex».

Από τα όσα γνωρίζουμε για την χώρα μας, υπάρχουν και τα τρία είδη που ανάφερα, δηλαδή Bombus terrestris, B. ctyptarum και B. lucorum. Ο διαχωρισμός μεταξύ των ειδών B.  terrestris  και B. lucorum είναι δύσκολος και πολλές αναγνωρίσεις έχουν αποδειχτεί εκ των υστέρων λάθος. Η ορθή αναγνώριση είναι πλέον με ανάλυση "DNA" (DNA-barcoding).

Bombus lucorum, βασίλισσα (Foto from www.bumblebeeconservation.org)

Κάποιοι εξειδικευμένοι στο είδος μπορεί να κάνουν αναγνώριση και με το "μάτι", είναι 2 ή 3 αυτοί στην Ευρώπη και αρκετές φορές έχουν και αυτοί τις επιφυλάξεις τους. Η συνεργασία μου με αυτούς με βοήθησε να αποκτήσω μια καλή αίσθηση του τι μπορεί να είναι το έντομο αν είναι από την περιοχή μου. Β. lucorum δεν θα βρεθεί νότια ή στα νησιά. Το πιο πιθανό είναι να συναντηθεί  στην βόρειο Ελλάδα.  Επίσης στην βόρεια Ευρώπη, δεν τον μπερδεύουν με το Β. terrestris. Αυτό γιατί  ο Β. terrestris στην βόρεια Ευρώπη - από όπου και οι περισσότερες κλείδες αναγνώρισης βασισμένες στην μορφολογία - διαφέρει στο χρώμα (έχει κάπως κιτρινωπή ουρά) και είναι γνωστό με το κοινό όνομα «Buff-tailed bumblebee» και η διαφοροποίηση του από το Β. lucorum, αντίστοιχα γνωστός ως «White-tailed bumblebee»,  είναι σχετικά εύκολος για όσους γνωρίζουν.  Στην χώρα μας όμως και τα δύο είδη έχουν άσπρη «ουρά» και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά δεν βοηθούν και πολύ.

B. lucorum, White-tailed bumblebee female (left), and male (right). Photo credit: John Millard (right).

Υπάρχει και ακόμα ένα είδος, το Bombus cryptarum. Αδύνατον για μένα να αναγνωριστεί χωρίς DNA... είναι ακριβώς σαν το Β. terrestris, που στην βόρειο Ευρώπη συγχέουν και δυσκολεύονται πολύ να τον διαχωρίσουν από το Β. lucorum. Γίνετε εύκολα αντιληπτό ότι στην χώρα μας σε αυτή την ομάδα βομβίνων υπάρχουν τρία είδη με το πιο "σπάνιο" το Bombus cryptarum. Οπότε με βάση τα παραπάνω είναι πιο πιθανό το έντομο να είναι B. terrestris αν συλλέχτηκε στην νότια Ελλάδα ή νησί και μοιάζει με B. terrestris . Η ορθή αναφορά του όμως προτείνω να είναι βομβίνος της "ομάδας terrestris" με παράλληλη αναγραφή τόπου και ημερομηνίας συλλογής ή φωτογράφισης του εντόμου.

Παραθέτω και ένα σχετικό άρθρο για περισσότερα (κλικ στο σκίτσο):

Περισσότερες φωτογραφίες B. lucorum εδώ.

#69770
_________________________________

Σημείωση Βομβίνοι gr

Η αναφορά στην παρούσα ανάρτηση γίνεται ως εξής:

lingistis. 2020. Η "ομάδα" terrestris!!! Αναγνώριση βομβίνων 1. Βομβίνοι gr (10.04.2020) https://bumblebeegr.blogspot.com/2020/04/terrestris-1.html

 https://orcid.org/0000-0003-4116-8910

Copyright Βομβίνοι gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με σαφή αναφορά στην πηγή.

Βασίλισσες εκτός εποχής

Την χρονιά που μας πέρασε (2019) διαπίστωσα μια εκτός εποχής δράσης βομβίνων. Ενώ η χρονιά είχε "τελειώσει" και όλα τα είδη είχαν κάνει τον βιολογικό τους κύκλο, που θα θυμίσω ότι αυτό για τους βομβίνους που είναι ημι-κοινωνικά έντομα σημαίνει ότι:

• είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία παραγωγής αναπαραγωγικών ατόμων (βασίλισσες και κηφήνες),
• ζευγάρωσαν οι νέες βασίλισσες,
• "διαλύθηκε" η φωλιά τους,
• οι νέες βασίλισσας βρήκαν κάπου να "κρυφτούν" και να περάσουν το χειμώνα.

... περιμέναμε μετά το χειμώνα να δούμε την αρχή της δράσης τους καθώς θα βγαίνουν από την χειμερινή διάπαυση τους και να αρχίσουν ξανά τον κύκλο με τη δημιουργία νέας φωλιάς.

Κατά τον Οκτώβριο (2019) όμως, εν μέσω μιας θερμής περίοδο που είχε την αρχή της ένα μήνα πριν, η ζέστη  "ξεγέλασε" αρκετές βασίλισσες που ξύπνησαν. Συγκεκριμένα είδα αρκετές βασίλισσες Bombus terrestris να πετάνε νευρικά και λίγες να εντοπίζουν λίγα τελευταία ανθισμένα αγριολούλουδα (Centaurea) για νέκταρ.

Bombus terrestris queen foraging on Centaurea. Data: Florina GR,40°46'N 21°21'E, 800m., forest, 18.10.2019. Photo: I.Th. Anagnostopoulos

Λίγες εβδομάδες μετά είδα και μια βασίλισσα του είδους Bombus pratorum. Το Bombus pratorum είναι από τα πρώτα είδη που θα εμφανιστούν νωρίς την άνοιξη... αυτή η κυρία ξύπνησε αρκετά πιο νωρίς και εντοπίστηκε στα ίδια λουλούδια (Centaurea) της αυλής μου.

Bombus pratorum. Data: Florina GR,40°46'N 21°21'E, 800m., forest, 01.11.2019. Photo: I.Th. Anagnostopoulos

Και στις δυο περιπτώσεις τα έντομα έψαχναν για νέκταρ... για ενέργεια. Αν και μπορεί κάποιος να δεις βομβίνους στις πιο νότιες περιοχές τέτοια εποχή, για την Φλώρινα είναι πολύ σπάνιο φαινόμενο,  που προφανώς εξηγείται από τις θερμές θερμοκρασίες, και μη φυσιολογικό. Φυσικά η διακοπή της χειμερινής διάπαυσης των εντόμων και η δράση τους εκτός εποχής δεν είναι κάτι καλό για αυτά Η τύχη τους. ... άδικη.

#69609