Η "ομάδα" terrestris!!! Αναγνώριση βομβίνων 1.

Υπάρχουν κάποια είδη βομβίνων που μοιάζουν μεταξύ τους. Υπάρχουν όμως και κάποια που μοιάζουν πάρα, μα πάρα πολύ μεταξύ τους, σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε! Θα αναφερθώ σε αυτά τα είδη γιατί παρουσιάζουν ένα επίκαιρο ενδιαφέρον.

Με τις σύγχρονες συσκευές κινητών να είναι εξοπλισμένες με πολύ καλές φωτογραφικές μηχανές, συναντώ συχνά πλέον καταπληκτικές φωτογραφίες βομβίνων από την ύπαιθρο μας στα κοινωνικά δίκτυα. Οι περισσότερες είναι από την "ομάδα terrestris". Τι είναι όμως αυτή η «ομάδα»; Είναι μια ομάδα βομβίνων που για την Ελλάδα περιλαμβάνει τρία είδη, Bombus terrestris, B. ctyptarum και B. lucorum. Σε πιο βόρειες χώρες μπορεί να διαφοροποιείτε η ομάδα, π.χ. στην Μεγάλη Βρετανία περιέχει και το B. magnus και είναι γνωστή ως «Bombus lucorum-complex».

Από τα όσα γνωρίζουμε για την χώρα μας, υπάρχουν και τα τρία είδη που ανάφερα, δηλαδή Bombus terrestris, B. ctyptarum και B. lucorum. Ο διαχωρισμός μεταξύ των ειδών B.  terrestris  και B. lucorum είναι δύσκολος και πολλές αναγνωρίσεις έχουν αποδειχτεί εκ των υστέρων λάθος. Η ορθή αναγνώριση είναι πλέον με ανάλυση "DNA" (DNA-barcoding).

Bombus lucorum, βασίλισσα (Foto from www.bumblebeeconservation.org)

Κάποιοι εξειδικευμένοι στο είδος μπορεί να κάνουν αναγνώριση και με το "μάτι", είναι 2 ή 3 αυτοί στην Ευρώπη και αρκετές φορές έχουν και αυτοί τις επιφυλάξεις τους. Η συνεργασία μου με αυτούς με βοήθησε να αποκτήσω μια καλή αίσθηση του τι μπορεί να είναι το έντομο αν είναι από την περιοχή μου. Β. lucorum δεν θα βρεθεί νότια ή στα νησιά. Το πιο πιθανό είναι να συναντηθεί  στην βόρειο Ελλάδα.  Επίσης στην βόρεια Ευρώπη, δεν τον μπερδεύουν με το Β. terrestris. Αυτό γιατί  ο Β. terrestris στην βόρεια Ευρώπη - από όπου και οι περισσότερες κλείδες αναγνώρισης βασισμένες στην μορφολογία - διαφέρει στο χρώμα (έχει κάπως κιτρινωπή ουρά) και είναι γνωστό με το κοινό όνομα «Buff-tailed bumblebee» και η διαφοροποίηση του από το Β. lucorum, αντίστοιχα γνωστός ως «White-tailed bumblebee»,  είναι σχετικά εύκολος για όσους γνωρίζουν.  Στην χώρα μας όμως και τα δύο είδη έχουν άσπρη «ουρά» και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά δεν βοηθούν και πολύ.

B. lucorum, White-tailed bumblebee female (left), and male (right). Photo credit: John Millard (right).

Υπάρχει και ακόμα ένα είδος, το Bombus cryptarum. Αδύνατον για μένα να αναγνωριστεί χωρίς DNA... είναι ακριβώς σαν το Β. terrestris, που στην βόρειο Ευρώπη συγχέουν και δυσκολεύονται πολύ να τον διαχωρίσουν από το Β. lucorum. Γίνετε εύκολα αντιληπτό ότι στην χώρα μας σε αυτή την ομάδα βομβίνων υπάρχουν τρία είδη με το πιο "σπάνιο" το Bombus cryptarum. Οπότε με βάση τα παραπάνω είναι πιο πιθανό το έντομο να είναι B. terrestris αν συλλέχτηκε στην νότια Ελλάδα ή νησί και μοιάζει με B. terrestris . Η ορθή αναφορά του όμως προτείνω να είναι βομβίνος της "ομάδας terrestris" με παράλληλη αναγραφή τόπου και ημερομηνίας συλλογής ή φωτογράφισης του εντόμου.

Παραθέτω και ένα σχετικό άρθρο για περισσότερα (κλικ στο σκίτσο):

Περισσότερες φωτογραφίες B. lucorum εδώ.

#69770
_________________________________

Σημείωση Βομβίνοι gr

Η αναφορά στην παρούσα ανάρτηση γίνεται ως εξής:

lingistis. 2020. Η "ομάδα" terrestris!!! Αναγνώριση βομβίνων 1. Βομβίνοι gr (10.04.2020) https://bumblebeegr.blogspot.com/2020/04/terrestris-1.html

 https://orcid.org/0000-0003-4116-8910

Copyright Βομβίνοι gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με σαφή αναφορά στην πηγή.

Bombus haematurus Kriechbaumer 1870

Ωραία μέρα σήμερα και εκεί που ήμασταν στην αυλή... να και ένας βομβίνος να πετάει και να ανιχνεύει ένα τοίχο. Ήταν μια βασίλισσα του είδους Bombus haematurus Kriechbaumer 1870.

Bombus haematurus Kriechbaumer 1870

[πηγή: http://www.tierundnatur.de/wildbienen/b-haemat.htm]

Το είδος αυτό βγαίνει σχετικά νωρίς την άνοιξη και για κάποιον που έχει ασχοληθεί είναι εύκολο να το αναγνωρίσει εν πτήση. Είναι σχετικά μικρόσωμο είδος με δύο χαρακτηριστικές κίτρινες λουρίδες… μία στενή μπροστά στο θώρακα και μια φαρδιά περίπου στην μέση της κοιλιάς.

[πηγή: http://www.biolib.cz/en/taxonimage/id132164/?taxonid=70344&type=1]

Θεωρείτε είδος της ανατολικής Μεσογείου το οποίο όμως έχει αρχίσει σιγά σιγά να ξαπλώνετε βόρεια από τα Βαλκάνια και βρέθηκε πρόσφατα στην Ουγγαρία, Σλοβενία, Σλοβακία και Αυστρία.



Σχετική βιβλιογραφία υπάρχει εδώ:



Jenič, A., A. Gogala & J. Grad. 2010. Bombus haematurus (Hymenoptera: Apidae), new species in the Slovenian bumblebee fauna. Acta entomologica slovenica 18(2): 168-170.



Teppner, H. 2010. Flower visitation of Bombus haematurus KRIECHBAUMER 1870. (Hymenoptera, Apidae) in Graz, Styria. Linzer biologische Beiträge 42/1: 89-94.



ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ





_________________________________


Σημείωση Βομβίνοι gr


Η αναφορά στην παρούσα ανάρτηση γίνεται ως εξής:


lingistis. 2011. Bombus haematurus Kriechbaumer 1870. Βομβίνοι gr (03.04.2011) http://bumblebeegr.blogspot.com/2011/04/bombus-haematurus-kriechbaumer-1870.html

https://orcid.org/0000-0003-4116-8910

Copyright Βομβίνοι gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με σαφή αναφορά στην πηγή.