Η "ομάδα" terrestris!!! Αναγνώριση βομβίνων 1.

Υπάρχουν κάποια είδη βομβίνων που μοιάζουν μεταξύ τους. Υπάρχουν όμως και κάποια που μοιάζουν πάρα, μα πάρα πολύ μεταξύ τους, σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε! Θα αναφερθώ σε αυτά τα είδη γιατί παρουσιάζουν ένα επίκαιρο ενδιαφέρον.

Με τις σύγχρονες συσκευές κινητών να είναι εξοπλισμένες με πολύ καλές φωτογραφικές μηχανές, συναντώ συχνά πλέον καταπληκτικές φωτογραφίες βομβίνων από την ύπαιθρο μας στα κοινωνικά δίκτυα. Οι περισσότερες είναι από την "ομάδα terrestris". Τι είναι όμως αυτή η «ομάδα»; Είναι μια ομάδα βομβίνων που για την Ελλάδα περιλαμβάνει τρία είδη, Bombus terrestris, B. ctyptarum και B. lucorum. Σε πιο βόρειες χώρες μπορεί να διαφοροποιείτε η ομάδα, π.χ. στην Μεγάλη Βρετανία περιέχει και το B. magnus και είναι γνωστή ως «Bombus lucorum-complex».

Από τα όσα γνωρίζουμε για την χώρα μας, υπάρχουν και τα τρία είδη που ανάφερα, δηλαδή Bombus terrestris, B. ctyptarum και B. lucorum. Ο διαχωρισμός μεταξύ των ειδών B.  terrestris  και B. lucorum είναι δύσκολος και πολλές αναγνωρίσεις έχουν αποδειχτεί εκ των υστέρων λάθος. Η ορθή αναγνώριση είναι πλέον με ανάλυση "DNA" (DNA-barcoding).

Bombus lucorum, βασίλισσα (Foto from www.bumblebeeconservation.org)

Κάποιοι εξειδικευμένοι στο είδος μπορεί να κάνουν αναγνώριση και με το "μάτι", είναι 2 ή 3 αυτοί στην Ευρώπη και αρκετές φορές έχουν και αυτοί τις επιφυλάξεις τους. Η συνεργασία μου με αυτούς με βοήθησε να αποκτήσω μια καλή αίσθηση του τι μπορεί να είναι το έντομο αν είναι από την περιοχή μου. Β. lucorum δεν θα βρεθεί νότια ή στα νησιά. Το πιο πιθανό είναι να συναντηθεί  στην βόρειο Ελλάδα.  Επίσης στην βόρεια Ευρώπη, δεν τον μπερδεύουν με το Β. terrestris. Αυτό γιατί  ο Β. terrestris στην βόρεια Ευρώπη - από όπου και οι περισσότερες κλείδες αναγνώρισης βασισμένες στην μορφολογία - διαφέρει στο χρώμα (έχει κάπως κιτρινωπή ουρά) και είναι γνωστό με το κοινό όνομα «Buff-tailed bumblebee» και η διαφοροποίηση του από το Β. lucorum, αντίστοιχα γνωστός ως «White-tailed bumblebee»,  είναι σχετικά εύκολος για όσους γνωρίζουν.  Στην χώρα μας όμως και τα δύο είδη έχουν άσπρη «ουρά» και τα μορφολογικά χαρακτηριστικά δεν βοηθούν και πολύ.

B. lucorum, White-tailed bumblebee female (left), and male (right). Photo credit: John Millard (right).

Υπάρχει και ακόμα ένα είδος, το Bombus cryptarum. Αδύνατον για μένα να αναγνωριστεί χωρίς DNA... είναι ακριβώς σαν το Β. terrestris, που στην βόρειο Ευρώπη συγχέουν και δυσκολεύονται πολύ να τον διαχωρίσουν από το Β. lucorum. Γίνετε εύκολα αντιληπτό ότι στην χώρα μας σε αυτή την ομάδα βομβίνων υπάρχουν τρία είδη με το πιο "σπάνιο" το Bombus cryptarum. Οπότε με βάση τα παραπάνω είναι πιο πιθανό το έντομο να είναι B. terrestris αν συλλέχτηκε στην νότια Ελλάδα ή νησί και μοιάζει με B. terrestris . Η ορθή αναφορά του όμως προτείνω να είναι βομβίνος της "ομάδας terrestris" με παράλληλη αναγραφή τόπου και ημερομηνίας συλλογής ή φωτογράφισης του εντόμου.

Παραθέτω και ένα σχετικό άρθρο για περισσότερα (κλικ στο σκίτσο):

Περισσότερες φωτογραφίες B. lucorum εδώ.

#69770
_________________________________

Σημείωση Βομβίνοι gr

Η αναφορά στην παρούσα ανάρτηση γίνεται ως εξής:

lingistis. 2020. Η "ομάδα" terrestris!!! Αναγνώριση βομβίνων 1. Βομβίνοι gr (10.04.2020) https://bumblebeegr.blogspot.com/2020/04/terrestris-1.html

 https://orcid.org/0000-0003-4116-8910

Copyright Βομβίνοι gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με σαφή αναφορά στην πηγή.

Φωτογράφηση και «εσφαλμένη πληροφόρηση»

Κατά διαστήματα κάνω αναζητήσεις στο internet για κάτι νέο σχετικά με τους βομβίνους. Όπως είναι φυσικό πρώτα ψάχνω να δω τι έχει «ανεβαστεί» στη γλώσσα μας και όλο και κάτι θα βρω. Συνήθως ανακαλύπτω φωτογραφίες από διάφορα μέρη της χώρας μας που απεικονίζουν έντομα σε λουλούδια και κατά τα λεγόμενα των καλλιτεχνών είναι βομβίνοι! Οι περισσότεροι είναι σωστοί στην αναγνώριση τους και είναι φυσικό κάποια έντομα να μην είναι βομβίνοι οπότε ενημερώνω τον καλλιτέχνη περί αυτού με σχετική διόρθωση προς το σωστό έντομο. Αυτό με τη φωτογράφηση τελικά είναι κάτι καλό, γιατί όλοι σήμερα έχουν μια ψηφιακή φωτογραφική μηχανή με την οποία πειραματίζονται ανέξοδα και αναγκάζονται να παρατηρούν πράγματα που πριν δεν τα υπολόγιζαν/γνώριζαν καν… όπως το ότι οι μέλισσες πάνε στα λουλούδια!!! Αφορμή όμως για τη σημερινή μου ανάρτηση είναι το εξής αποτέλεσμα μιας νέας σχετικής αναζήτησης μου πριν από λίγο…

http://www.viopikilotita.uoi.gr/zoas.php?id=16

όπου βέβαια δεν μας δείχνουν ένα βομβίνο αλλά μια ξυλοκόπα (μονήρη μέλισσα). Τη σελίδα αυτή την είχα ξαναδεί και στον υπεύθυνο είχα στείλει ένα email πριν πολλούς μήνες… θα έχει κάπου 2 χρόνια, ότι έχουν κάνει λάθος και περίμενα να διορθώσουν το πεδίο της σελίδας τους με το όνομα του εντόμου… καλά κρασιά! Θα πει ο καθένας μας μπορεί να κάνει λάθος, σωστά αλλά θα περίμενα οι υπεύθυνοι σε ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε με 75.000 Ευρώ να διορθώνουν τα τυχών λάθη που τους έχουν επισημανθεί! Για όσους με γνωρίζουν, ξέρουν ότι δεν είναι του τύπου μου οι κατινιές αλλά και 75.000 Ευρώ… δεν σχολιάζω άλλο.

Θα σταθώ όμως στο θέμα της φωτογράφησης γενικότερα. Όπως έγραψα και πιο πάνω η φωτογράφηση είναι κάτι καλό και επιπλέον μπορεί να προσφέρει αρκετό υλικό ως προς τι μπορεί να συμβαίνει σε μια περιοχή. Οι φωτογραφίες αποκτούν ιδιαίτερη αξία όταν περιέχουν πληροφορίες όπως ημερομηνία, περιοχή, είδος τοποθεσίας κλπ. Για παράδειγμα θα με ενδιέφερε πολύ να δω φωτογραφία βομβίνου από το κάμπο της Ημαθίας. Οπότε παροτρύνω όσους βγάζουν φωτογραφίες εντόμων, φυτών κλπ να κρατούν και κάποιες ελάχιστες σημειώσεις που να τις δημοσιεύουν όταν αναρτούν τις φώτο.