Bombus haematurus Kriechbaumer 1870

Ωραία μέρα σήμερα και εκεί που ήμασταν στην αυλή... να και ένας βομβίνος να πετάει και να ανιχνεύει ένα τοίχο. Ήταν μια βασίλισσα του είδους Bombus haematurus Kriechbaumer 1870.

Bombus haematurus Kriechbaumer 1870

[πηγή: http://www.tierundnatur.de/wildbienen/b-haemat.htm]

Το είδος αυτό βγαίνει σχετικά νωρίς την άνοιξη και για κάποιον που έχει ασχοληθεί είναι εύκολο να το αναγνωρίσει εν πτήση. Είναι σχετικά μικρόσωμο είδος με δύο χαρακτηριστικές κίτρινες λουρίδες… μία στενή μπροστά στο θώρακα και μια φαρδιά περίπου στην μέση της κοιλιάς.

[πηγή: http://www.biolib.cz/en/taxonimage/id132164/?taxonid=70344&type=1]

Θεωρείτε είδος της ανατολικής Μεσογείου το οποίο όμως έχει αρχίσει σιγά σιγά να ξαπλώνετε βόρεια από τα Βαλκάνια και βρέθηκε πρόσφατα στην Ουγγαρία, Σλοβενία, Σλοβακία και Αυστρία.



Σχετική βιβλιογραφία υπάρχει εδώ:



Jenič, A., A. Gogala & J. Grad. 2010. Bombus haematurus (Hymenoptera: Apidae), new species in the Slovenian bumblebee fauna. Acta entomologica slovenica 18(2): 168-170.



Teppner, H. 2010. Flower visitation of Bombus haematurus KRIECHBAUMER 1870. (Hymenoptera, Apidae) in Graz, Styria. Linzer biologische Beiträge 42/1: 89-94.



ΧΑΡΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ





_________________________________


Σημείωση Βομβίνοι gr


Η αναφορά στην παρούσα ανάρτηση γίνεται ως εξής:


lingistis. 2011. Bombus haematurus Kriechbaumer 1870. Βομβίνοι gr (03.04.2011) http://bumblebeegr.blogspot.com/2011/04/bombus-haematurus-kriechbaumer-1870.html

https://orcid.org/0000-0003-4116-8910

Copyright Βομβίνοι gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με σαφή αναφορά στην πηγή.

Πληροφορίες για Βομβίνους. ΙΙ. Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία - Άρθρα & Πτυχιακές

Εισαγωγή

Από το 1995 που ασχολούμαι συστηματικά με τους βομβίνους, έχω καταφέρει να συγκεντρώσω ένα σημαντικό πλήθος από βιβλιογραφικές πηγές που σχετίζονται με τα ενδιαφέροντα μου. Ιδιαίτερο τμήμα από την βιβλιογραφία αυτή έχει να κάνει με τους βομβίνους στην χώρα μας και νομίζω ότι έχω πλέον στην βιβλιοθήκη μου σχεδόν όλα όσα έχουν δημοσιευθεί. Θεωρώ σκόπιμο να αναρτήσω στο blog μια κατάσταση με την γνωστή σε εμένα Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία σχετικά με τους βομβίνους, εκπληρώνοντας με αυτό τον τρόπο και έναν από τους βασικούς σκοπούς ύπαρξης αυτού του bog.

Η μεθοδολογία παρουσίασης βιβλιογραφικών πηγών

Η βιβλιογραφία που είναι αναρτημένη παρακάτω είναι η γραμμένη στην Ελληνική γλώσσα και μπορεί να αναφερθεί ως βιβλιογραφική πηγή. Η μορφή της κατάστασης είναι όπως ορίζεται η παρουσίαση της βιβλιογραφίας σε δημοσιευμένες εργασίες (δηλαδή κατά αλφαβητική σειρά, ο συγγραφέας, το έτος δημοσίευσης, ο τίτλος του άρθρου, το όνομα του περιοδικού, ο τόμος και οι σελίδες αυτού). Θέλω να τονίσω ότι δεν μπορεί να θεωρείται πλήρες η κατάσταση της βιβλιογραφίας και εάν κάποιος γνωρίζει για δημοσιεύσεις που δεν αναφέρονται παρακαλώ πολύ να με ενημερώσει ώστε να διατηρείται ενήμερη η κατάσταση. Στη κατάσταση αναγράφονται δημοσιευμένα άρθρα σε περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων καθώς και πτυχιακές εργασίες σε Α.Τ.Ε.Ι. και Α.Ε.Ι. της χώρας μας. Ειδικά για τις πτυχιακές θα παρακαλούσα όσοι γνωρίζεται για σχετικές πτυχιακές να με ενημερώσετε γιατί είναι δύσκολο να τις γνωρίζω. 

Ενημερώσεις:


*Προστέθηκαν στις 09.02.2015



Δημοσιευμένα άρθρα

Αναγνωστόπουλος, Ι.Θ. 1996. Οι βομβίνοι της Ελλάδας, συμπεράσματα από τον πρώτο χρόνο βιογεωγραφικής έρευνας. Μελισσοκομική Επιθεώρηση 10(3):122-123, Η Νέα Οικολογία 138:55, Γεωργία-Κτηνοτροφία 1996(3):28, Η Φύση 73:8-9, Γεωτεχνική Ενημέρωση 92:34-35. (Apicultural Abstracts 1147/98)

Αναγνωστόπουλος, Ι.Θ. 1997. Οι βομβίνοι πειρατές των... κυψελών. Μελισσοκομική Επιθεώρηση 11(3):141-142. (Apicultural Abstracts 1146/98).

Αναγνωστόπουλος, Ι.Θ. 1997. Κατάλογος με τα είδη βομβίνων για τον Ελλαδικό χώρο. Μελισσοκομική Επιθεώρηση 11(11):517-518.

Αναγνωστόπουλος, Ι.Θ. 1999. Καταγραφή βομβίνων (Hymenortera, Apidae) στον Ελλαδικό χώρο: πρώτη κατάσταση των ειδών. Πρακτικά 7ο Πανελλήνιο Εντομολογικό Συνέδριο, Καβάλα 21-24/10/1997. Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος, Θεσσαλονίκη, σελίδες 117-124.

Ανώνυμο. 1995. Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Μελισσοκομική Επιθεώρηση 9(7-8):256.

Δήμου, Μ., Ταραζά, Σ. και Α. Θρασυβούλου. 2005. Παρατηρήσεις στη συμπεριφορά των βομβίνων σε θερμοκήπιο. Αγροτική Έρευνα 28(2):19-24.

Θρασυβούλου, Α. 1997. Εκτροφή βομβίνων μια δυναμική απασχόληση. Μελισσοκομική Επιθεώρηση 11(1):29-34.

Καραχάλιος, Σ. 1999. Εκτροφή βομβίνων στην Κρήτη. Μελισσοκομική Επιθεώρηση 13(9):368-371.

Χαραντώνης, Δ. 2006. Οι βομβίνοι στη δενδροκομία. Γεωργία-Κτηνοτροφία 2006(2):51-57.

Χατζήνα, Φ. 1997. Περί… εκτροφής βομβίνων ο λόγος. Μελισσοκομική Επιθεώρηση 11(5):247-248.


Διατριβές και Πτυχιακές Εργασίες

Αναγνωστόπουλος, Ι.Θ. 1996. Η συστηματική κατάταξη ορισμένων θηλυκών βομβίνων (Hymenoptera: Apidae) του γένους Bombus Latreille. Πτυχιακή Διατριβή για ΔΙ.Κ.Α.Τ.Σ.Α.. Τμήμα Γεωπονίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Φλώρινα, 57 σελίδες.

Δήμου, Μ. και Σ. Ταραζά. 1999. Επικονίαση φράουλας και συμπεριφορά βομβίνων στο θερμοκήπιο. Πτυχιακή Διατριβή Τμήμα Γεωπονίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη.

Κολινδρούμης, Ν. και Ν. Ουζούνης. 1995. Προσπάθεια εκτροφής βομβίνων υπό τεχνητές συνθήκες στην Ελλάδα. Πτυχιακή Διατριβή Τμήμα Γεωπονίας Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη, 41 σελίδες.
* Νικολαΐδη Β. 2010. Μελέτη της συμπεριφοράς των επικονιαστών Βombus terrestris σε καλλιέργεια τομάτας. Πτυχιακή Εργασία. Σ.Τε.Γ., Τμ. Φυτικής Παρ., Α.Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Ηράκλειο, 44 σελίδες.

Ντάσιου, Ε. 2006. Έρευνα των βομβίνων στο νομό Φθιώτιδας. Πτυχιακή Εργασία. Σ.Τε.Γ., Τμ. Ζωικής Παρ., Α.Τ.Ε.Ι. Δυτικής Μακεδονίας, Φλώρινα, 50 σελίδες.

* Πολίτου Κ. και Χ. Καραγιωργάκη. 2010. Ανάπτυξη μιας νέας μεθοδολογίας για την μελέτη της συμπεριφοράς των επικονιαστών Bombus terrestris. Πτυχιακή Εργασία. Σ.Τε.Γ., Τμ. Φυτικής Παρ., Α.Τ.Ε.Ι. Κρήτης, Ηράκλειο.

πρόσφατη αναθεώρηση:
09.02.2015
_________________________________
Σημείωση Βομβίνοι gr

Η αναφορά στην παρούσα ανάρτηση γίνεται ως εξής:

lingistis. 2010. Πληροφορίες για Βομβίνους. ΙΙ. Ελληνόγλωσση βιβλιογραφία - Άρθρα & Πτυχιακές. Βομβίνοι gr (21.02.2010) http://bumblebeegr.blogspot.com/2010/02/blog-post.html

https://orcid.org/0000-0003-4116-8910

Copyright Βομβίνοι gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με σαφή αναφορά στην πηγή.

Η βομβινο - πανίδα της Ελλάδας. IΙ.

Το 2009 ήτανε τελικά αρκετά παραγωγικό όσο αφορά επιστημονικές δημοσιεύσεις σχετικά με την βομβινοπανίδα της χώρας μας. Από τις παρακάτω δύο δημοσιεύσεις προστέθηκαν στα γνωστά ως τώρα είδη βομβίνων, πέντε νέα, δηλαδή προκύπτουν συνολικά 33 είδη Bombus για την Ελλάδα. Όλες οι πληροφορίες σχετικά με τις νέες καταγραφές βομβίνων παρουσιάζονται αναλυτικά στα παρακάτω άρθρα:

Anagnostopoulos, I. Th. 2009. New records of bumble bees from the Northwestern mountainous region of Greece (Hymenoptera, Apidae). Entomofauna 30: 445-449.

(σημ. εάν πατήστε πάνω στο τίτλο θα δείτε ολόκληρο το άρθρο σε pdf από το site της Entomofauna.)

Anagnostopoulos, I. Th. 2009. New Balkan records of Bombus subterraneus (Linnaeus, 1758) and Bombus cryptarum (Fabricius, 1775) from Greece. Entomologia Hellenica 18:56-61.

(σημ. εάν πατήστε πάνω στο τίτλο θα δείτε ολόκληρο το άρθρο σε pdf από το site της Εντομολογικής Εταιρείας Ελλάδος)

30 χρόνια Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος

Φέτος συμπληρώνει 30 χρόνια δραστηριότητα η Εντομολογική Εταιρεία Ελλάδος (Ε.Ε.Ε.) (έτος ίδρυσης το 1979).



Σκοπός της Ε.Ε.Ε. είναι η προαγωγή της Επιστήμης της Εντομολογίας. Ειδικότερα η Ε.E.E. ενδιαφέρεται και φροντίζει για την ανάπτυξη της εντομολογίας στην Ελλάδα, την διεύρυνση και διάδοση των γνώσεων που αναφέρονται στην ύπαρξη, διασπορά, οικολογία, φυσιολογία, ηθολογία και γενικά στην ζωή εντόμων και ακάρεων και λοιπών αρθροπόδων και κυρίως αυτών που είναι βλαβερά στα φυτά, τα ζώα, τα γεωργικά προϊόντα και τους ανθρώπους. Επίσης ενδιαφέρεται για την μελέτη των ωφελίμων και παραγωγικών εντόμων, των εχθρών και ασθενειών αυτών, καθώς και για την προστασία του περιβάλλοντος από την μη ορθολογική χρήση κάθε φύσεως μέσων, εντομοκτόνων και άλλων χημικών ουσιών.

Η Ε.Ε.Ε. έχει διοργανώσει έως τώρα 12 πετυχημένα Πανελλήνια Συνέδρια και αρκετές ημερίδες. Από το 1983 εκδίδει έγκυρο επιστημονικό περιοδικό στην αγγλική γλώσσα (με ελληνική περίληψη) το γνωστό Entomologia Hellenicα. Αξιόλογη είναι και η νέα ιστοσελίδα της Ε.Ε.Ε. όπου μεταξύ των άλλων υπάρχουν όλα τα τεύχη του Entomologia Hellenicα.

Οι βομβίνοι πειρατές των... κυψελών

Από μελισσοκομικής άποψης έχει παρατηρηθεί σε αρκετές περιοχές της χώρας μας το φαινόμενο της «λεηλασίας» μελισσοκυψελών από βομβίνους. Οι βομβίνοι προσελκύονται ίσως από το άρωμα του μελιού και επιχειρούν να μπουν μέσα στη κυψέλη. Συνήθως γίνονται αντιληπτοί από τους φρουρούς και διώκονται, οπότε δοκιμάζουν ξανά την τύχη τους σε διπλανά μελίσσια. Εάν καταφέρουν να μπουν στην κυψέλη, αρχίζουν να καταναλώνουν μέλι έως ότου τους διώξουν οι μέλισσες. Κατά την προσπάθεια τους να πάρουν το μέλι μέσα από τα κελιά της κηρήθρας τρίβουν το κερί γιατί μάλλον δεν φτάνουν εύκολα το πάτο του κελιού λόγω του όγκου τους. Τις περισσότερες φορές όμως εντοπίζονται αμέσως από τις μέλισσες και διώκονται πριν προλάβουν να βρουν το μέλι. Οι πιο τυχεροί βομβίνοι ίσως να μπουν σε μελίσσι με μικρό πληθυσμό και να λεηλατήσουν κάποιο εκτεθειμένο πλαίσιο με μέλι. Σπάνια οι βομβίνοι εμπλέκονται με τις μέλισσες της κυψέλης και γενικά προτιμούν την φυγή. Προσωπικά δεν έχω δει βομβίνο να μάχεται με μέλισσα και ίσως πολλοί να συγχέουν τους βομβίνους με άλλα υμενόπτερα όπως ορισμένα είδη σφηκών. Μαρτυρίες ότι βομβίνοι προσπάθησαν να μπουν σε κυψέλη είναι οι νεκροί βομβίνοι που βρίσκουμε μπροστά ή μέσα σε αυτή, χωρίς όμως αυτοί να μπορούν να αποτελέσουν και απόδειξη ότι λεηλατήθηκε μέλι. Γενικά οι αρνητικές επιπτώσεις προς το μελίσσι θεωρούνται ασήμαντες και ίσως αμελητέες εάν συγκριθούν με την ζημιά από άλλα έντομα όπως π.χ. τις σφήκες ή και τις ίδιες τις μέλισσες από διπλανά μελίσσια. Στην χώρα μας παρατηρήθηκε ότι οι βομβίνοι προσπαθούν να μπουν σε κυψέλες συνήθως κατά περιόδους που δεν βρίσκουν τροφή. Δηλαδή για τις θερμές και νησιωτικές περιοχές κατά τη διάρκεια του χειμώνα ή και όταν επικρατεί μεγάλη ξηρασία το καλοκαίρι, ενώ για τις ηπειρωτικές και βόρειες περιοχές μετά ή και πριν τη χειμέρια διάπαυση του εντόμου. Επίσης μερικές φορές πλησιάζουν κατά την τροφοδοσία των μελισσών με σιρόπι. Το ενδιαφέρον στο παραπάνω φαινόμενο εστιάζεται κυρίως στους βιολογικούς και οικολογικούς παραμέτρους του. Κύρια ερωτήματα είναι π.χ. πια είδη βομβίνων προσπαθούν να μπουν σε κυψέλες, πότε και κάτω από πιες περιβαλλοντικές συνθήκες κλπ. Οι μελισσοκόμοι βέβαια δεν πρέπει να ανησυχούν για το εάν βομβίνοι λεηλατούν ή όχι τα μελίσσια τους αφού αυτό μπορεί να θεωρηθεί και ως φυσικό βιολογικό φαινόμενο που συνέβαινε πάντα αλλά περνούσε απαρατήρητο. Μπορούν όμως να περιορίσουν το άνοιγμα της εισόδου της κυψέλης ώστε να μη χωρούν εύκολα οι βομβίνοι, που είναι πιο μεγαλόσωμοι από τις μέλισσες. Πρέπει να τονιστεί ότι δεν πρέπει να ενοχλούνται ή να σκοτώνονται οι βομβίνοι που πλησιάζουν τις κυψέλες. Σίγουρο είναι ότι δεν ενοχλούν όλοι οι βομβίνοι τις μέλισσες και πως αυτοί που τις ενοχλούν δεν επιστρατεύουν άλλους. Αντίθετα πιστεύω πως πρέπει να προστατεύονται στο φυσικό τους περιβάλλον, κυρίως από εμάς τους μελισσοκόμους, γιατί διατηρώντας ζωντανή την Ελληνική χλωρίδα προσφέρουν πολλά στην μελισσοκομία . Οπότε ίσως που και που να τους αξίζει ένα πειρατικό γεύμα μελιού ως ανταμοιβή. Σημείωση: η παρούσα ανάρτηση είναι τμήμα κειμένου που δημοσιεύθηκε το 1997 στη Μελισσοκομική Επιθεώρηση 11(3):141-142 όπου μπορεί να βρεθεί το πλήρες άρθρο ή εδώ

Πληροφορίες για Βομβίνους. I. Βιβλία

Η ανάρτηση αυτή ενημερώνετε τακτικά. Η τελευταία ενημέρωση ήταν την Τετάρτη, 22 Φεβρουαρίου 2012.

Αντί Εισαγωγής

Δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρώντας ένα έντομο ενθουσιαζόμαστε και θέλουμε να μάθουμε όσα μπορούμε για αυτό, και οι βομβίνοι νομίζω ότι ανήκουν στα «ενδιαφέρων» έντομα. Αυτό ίσως γιατί γίνονται εύκολα αντιληπτοί τόσο από το βόμβο τους όσο και από το μέγεθος τους, αλλά και από τα εντυπωσιακά τους χρώματα. Το ότι είναι μελισσοειδή, με πολυμορφισμό και ημικοινωνικά, δείκτες του περιβάλλοντος αλλά και οικονομικά έντομα με χρήση στην επικονίαση (π.χ. θερμοκήπια) νομίζω πως αυξάνουν ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρων του κόσμου για αυτά. Που μπορεί όμως κάποιος να βρει πληροφορίες στην Ελλάδα για τους βομβίνους; Μέσα από μια σειρά «ανακοινώσεων» σε αυτό το blog θα προσπαθήσω να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα. Προσωπικά, μετά από δέκα και πλέων χρόνια ενασχόλησης μου με τους βομβίνους διαπίστωσα ότι η γνώση Αγγλικών λύνει πολλά προβλήματα!

Τα Βιβλία
Δεν έχω σκοπό να κάνω διαφήμιση, αλλά αν κάποιος θελήσει να αντλήσει κάποιες πρώτες πληροφορίες σχετικά με τους βομβίνους όπως π.χ. τη βιολογία, οικολογία, είδη, κλείδες κ.λ.π. εκτός από το internet του συνιστώ να τις βρει από κάποιο βιβλίο. Δυστυχώς δεν υπάρχουν βιβλία για βομβίνους στην ελληνική γλώσσα. Οι ελάχιστες αναφορές που υπάρχουν στα Ελληνικά αφορούν κάποιο υποκεφάλαιο (στις καλύτερες των περιπτώσεων) βιβλίων μελισσοκομίας ή εντομολογίας, π.χ.









Για όσους γνωρίζουν Αγγλικά θα βρουν πολλούς τίτλους, ορισμένα από τα οποία αν και απευθύνονται σε συγκεκριμένες περιοχές (π.χ. Μεγάλη Βρετανία) καλύπτουν πολύ καλά το αντικείμενο. Υπάρχουν και αρκετά βιβλία σε άλλες γλώσσες. Παρακάτω παραθέτω μία κατάσταση βιβλίων σχετικά με βομβίνους η οποία θα ανανεώνεται όταν υπάρχει κάτι καινούργιο. Ορισμένα από τα βιβλία αυτά ίσως να μπορούν να βρεθούν σε ειδικές ελληνικές βιβλιοθήκες (π.χ. πανεπιστημιακές), παρακαλώ ενημερώστε με εάν γνωρίζεται κάτι. Στόχος είναι η δημιουργία καταλόγου με τα βιβλία και που μπορούν να βρεθούν στην Ελλάδα π.χ. για δανεισμό. Για όσους ασχολούνται με βιβλιοθήκες θα ήταν πολύ καλό να εμπλουτίσουν τη συλλογή τους με ορισμένους από τους παρακάτω τίτλους.


Κατάλογος βιβλίων σχετικά με τους βομβίνους

★Alford DV. 1975. Bumblebees. London: Davis-Poynter. xii+352 pp.
Πολύ αξιόλογο και διαχρονικό βιβλίο. Για βιβλιοθήκη.★Alford DV. 1978. The life of the bumblebee. London: Davis-Poynter. 80 pp. ISBN:
★Benton T. 2000. The bumblebees of Essex. Wimbish: Lopinga Books. viii+180 pp.
Το βιβλίο αυτό εστιάζεται στη νότιο- ανατολική Αγγλία.★Benton T. 2006. Bumblebees, the natural history & identification of the species found in Britain. London: Collins. xi+580 pp. ISBN-10: 0007174500 και ISBN-13: 978-0007174508
Βιβλίο της σειράς φυσικής ιστορίας της Collins. Αν και για τη Μ. Βρετανία είναι ένα εξαιρετικό νέο βιβλίο με πολλές φωτογραφίες. Το συνιστώ.★Edwards M, and Jenner M. 2004. Field guide to the bumblebees of Great Britain & Ireland. Eastbourne: Ocelli Limited. 108 pp. ISBN-10: 0954971302 και ISBN-13: 978-0954971304.
Εύχρηστο βιβλίο για την αναγνώριση βομβίνων, δυστυχώς και αυτό όπως τα περισσότερα για την Μ. Βρετανία και Ιρλανδία.★Feltwell J. 2006. Bumblebees. Marlham: Wildlife Matters. 58 pp.
★Free JB, and Butler CG. 1959. Bumblebees. London. xiv+208 pp.
★Goulson D. 2003. Bumblebees: Their Behaviour and Ecology. Oxford: Oxford University Press. ix+235 pp. ISBN13: 9780198526070 και ISBN10: 0198526075
Υπάρχει ως νέα, 2η έκδοση με άλλο τίτλο, το πιο κάτω.★Goulson D. 2010. Bumblebees: Behaviour, Ecology, and Conservation. [2 Εdition] Oxford: Oxford University Press. 336 pp. ISBN13: 978-0199553075 και ISBN10: 0199553076. Ένα νέο βιβλίο που καλύπτει εξαιρετικά τα πεδία της συμπεριφοράς και οικολογίας. Ιδανικό επιστημονικό βιβλίο για εντομολόγους, βιολόγους κ.λ.π.. Για βιβλιοθήκη και όχι μόνο. Ως pdf εδώ.
★Heinrich, B. (1979 & νέα έκδοση 2004). Bumblebee Economics. Harvard University Press. ISBN-10: 0674016394 και ISBN-13: 978-0674016392
Εστιάζεται στα είδη της Β. Αμερικής. Η νέα έκδοση (2004) περιλαμβάνει νέα δεδομένα και καλύπτει πλήρη ότι έχει σχέση με την ενεργειακή δομή των βομβίνων, θέμα που αγγίζει πολύ και την κοινή μέλισσα. Για βιβλιοθήκη.
★ Intenthron, Manfred and Gerrard, John. 1999. Making nests for bumble bees. International Bee Research Association.
Βιβλιαράκι με πληροφορίες για το πώς μπορείτε να προσελκύσετε βομβίνους να φωλιάσουν στην αυλή σας από την IBRA .
★Kearns, C. A. and Thompson, J. D. 2001. The natural history of bumblebees, a sourcebook for investigations. University Press of Colorado.
Εστιάζεται στα είδη της Β. Αμερικής, με αρκετές πληροφορίες και ευκολοδιάβαστο.★Macdonald M. 2003. Bumblebees. Battleby: Scottish Natural Heritage. 35 pp.
Άλλο ένα βιβλιαράκι που εστιάζεται σε περιοχή της Μ. Βρετανίας.★Macdonald M, and Nisbet G. 2006. Highland bumblebees: distribution, ecology and conservation. Inverness: Highland Biological Recording Group. 56 pp. ISBN-10: 0955221102 και ISBN-13: 978-0955221101
Ένα βιβλίο που ίσως αξίζει να υπάρχει σε κάποια ελληνική βιβλιοθήκη.★Matheson A. ed. 1996. Bumble bees for pleasure and profit. Cardiff: International Bee Research Association. 47 pp. ISBN 0-86098-221-1
Σχετικά φτηνό αλλά και καλό βιβλίο της IBRA ιδιαίτερα χρήσιμο για εκπαιδευτικούς σε προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.★O'Toole C. 2002. Bumblebees. Rothley: Osmia Publications. Banbury, England [2]+52 pp.
Βιβλιαράκι με πληροφορίες για τη φυσική ιστορία των βομβίνων αλλά και το πώς μπορείτε να τους προσελκύσετε να φωλιάσουν στην αυλή σας.★Pinchen B.J. 2006. A pocket guide to the bumblebees of Britain and Ireland. Lymington: Forficula Books. 62 pp.
Ένας μικρός οδηγός που εύκολα μπορείτε να κουβαλάτε μαζί σας, με αρκετά στοιχεία και τιμή που σε προκαλεί.★Prys-Jones OE, and Corbet SA. (1987, νέα έκδοση 1991). Bumblebees. Cambridge: Cambridge University Press. 86 pp. [2nd edition 1991, Slough: Cambridge University Press. 92 pp.] ISBN-10: 0855462574
Να το αγοράσετε! Αυτό είναι το πρώτο μου βιβλίο για βομβίνους που αγόρασα στην Αγγλία το 1995. Μου κάνει εντύπωση ότι τελικά αυτό είναι το πρώτο βιβλίο για βομβίνους που αγόρασε πολύ κόσμος. Αν και για τη Μ. Βρετανία καλύπτει έτσι το αντικείμενο ώστε να σε «εισάγει» σωστά στο κόσμο των βομβίνων από όποια χώρα και αν προέρχεσαι. Περιέχει πίνακες και εύχρηστη κλείδα αναγνώρισης και δεν είναι ακριβό. Νομίζω ότι υπάρχει και πιο πρόσφατη έκδοση. Το συνιστώ για κάθε είδους βιβλιοθήκη.★Sladen FWL. 1912. The humble-bee, its life history and how to domesticate it, with descriptions of all the British species of Bombus and Psithyrus. London: MacMillan. xiii+283 pp. [Επανέκδοση 1989, Woonton (Herefordshire): Logaston Press. xxvii+273 pp.]
Ένα ιστορικό και διαχρονικό βιβλίο. Όχι τόσο γιατί είναι από ότι γνωρίζω το πρώτο βιβλίο για βομβίνους, αλλά γιατί την πρώτη «έκδοση» την έγραψε ο Sladen όταν ήταν 16 χρονών, χειρόγραφη και με σχέδια του και περιλαμβάνεται ως ένθετο στην επανέκδοση του 1989. Ένα στολίδι της προσωπικής μου βιβλιοθήκης. Για βιβλιοθήκη.★Hagen, E. von; Aichhorn, A. 2003. Hummeln: bestimmen, ansiedeln, vermehren, schuetzen. 5 έκδοση. 328pp. Fauna-Verlag. ISBN NR 3935980280
Στα Γερμανικά και από ότι αντιλαμβάνομαι (5 εκδόσεις στα Γερμανικά δεν είναι και λίγο) αυτό είναι ένα πολύ καλό βιβλίο . Σίγουρα για όσους γνωρίζουν Γερμανικά και για βιβλιοθήκες.


Και για το τέλος παραθέτω το παρακάτω site που περιέχει πολλά βιβλία για Hymenoptera.


Καλό διάβασμα...
_________________________________
Σημείωση Βομβίνοι gr

Η αναφορά στην παρούσα ανάρτηση γίνεται ως εξής:

lingistis. 2012. Πληροφορίες για Βομβίνους. I. Βιβλία. Βομβίνοι gr (22.12.2012) http://bumblebeegr.blogspot.com/2007/08/i.html

https://orcid.org/0000-0003-4116-8910

Copyright Βομβίνοι gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με σαφή αναφορά στην πηγή.

Η βομβινο - πανίδα της Ελλάδας. I.

Τα έως τώρα καταγραμμένα είδη βομβίνων (Bombus LATREILLE 1802) της Ελλάδος προέρχονται από δημοσιευμένες εργασίες που αφορούν γενικά στην εντομοπανίδα της χώρας, αλλά και από ειδικές εργασίες σχετικά με τους βομβίνους και τα υπόλοιπα έντομα επικονιαστές. Από τις δημοσιευμένες εργασίες προκύπτει ότι η βομβινο - πανίδα της Ελλάδος αποτελείται από 28 είδη βομβίνων (με βάση την ισχύουσα διεθνή ονοματολογία), που παρουσιάζονται αναλυτικά στο παρακάτω άρθρο.

Anagnostopoulos I.Th. 2005. The bumblebee fauna of Greece: An annotated species list including new records for Greece (Hymenoptera: Apidae, Bombini. Linzer biol. Beitr. 37: 1013-1026.


Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να το λάβουν το άρθρο ως pdf εδώ.